झापा । नेपालमा हालै गरिएको एक सर्वेक्षणमा छिमेकी मुलुक भारत र चीनबारे जनमतलाई उजागर गरिएको छ । अर्गनाइजेसन फर रिसर्च अन चाइना एन्ड एसिया (ओआरसीए) द्वारा समर्थित अध्ययनले नेपाली नागरिकले यी दुई प्रभावशाली राष्ट्रलाई कसरी हेर्ने भन्नेमा प्रकाश पारेको छ ।
भारतको सांस्कृतिक सम्बन्धः
सर्वेक्षणले नेपाल र भारतबीच बलियो सांस्कृतिक र ऐतिहासिक सम्बन्ध रहेको देखाएको छ । शताब्दीयौंदेखि निर्माण भएका यी सम्बन्धहरूले राजनीतिक भिन्नताहरू पार गर्दै नागरिकहरू बीच सामीप्यताको भावना सिर्जना गर्दछ । जबकी नेपाल र भारतको सम्बन्धलाई रोटीबेटीको रुपमा चित्रण गरिँदै आएको छ ।
आर्थिक महत्वः
सर्वेक्षणले भारतलाई नेपालको विकासको प्रमुख साझेदार मानेको देखाएको छ । करिब ६० प्रतिशत उत्तरदाताले नेपालको आर्थिक प्रगतिका लागि भारतलाई बढी सान्दर्भिक मान्छन् । भारतले रोजगारीका अवसरहरू, शिक्षा, र व्यापारिक सहयोग जस्ता मूर्त लाभहरू प्रदान गर्दछ, यसलाई आर्थिक सहयोगी बनाउँदै लगेको छ ।
सार्वजनिक कूटनीति र दृश्यताः
सर्वेक्षणले ७० प्रतिशत उत्तरदाताहरूका अनुसार काठमाडौंका सार्वजनिक स्थानहरूमा भारत बढी देखिन्छ भनेर देखाएको छ । भारतका नेपालमा विद्यालय र अस्पतालजस्ता साना परियोजनाले सकारात्मक प्रभाव पारेको छ । चीनको सार्वजनिक कूटनीति केही प्रतिशतले सफल मानिएको भए पनि यसका ठूला पूर्वाधार परियोजनाहरू त्यति बलियो देखिँदैनन् । समयमै परियोजना कार्यान्वयन गर्न नसक्दा चिनियाँ कम्पनीहरु आलोचित हुँदै आएका छन् ।
आर्थिक सम्बन्ध सन्तुलनः
नेपालको आर्थिक विकासमा भारतले उल्लेख्य भूमिका खेल्ने गरेको देखिन्छ । उत्तरदाताहरूले सन्तुलित सम्बन्धको नेपालको चाहना देखाउँदै भारतले विकास सहायता, व्यापार र शिक्षाका अवसरहरूमा ध्यान दिने अपेक्षा गरेको छ । विभिन्न सहयोग प्रदान गरेर भारतप्रतिको विश्वासलाई नेपाली जनतामाझ अझ विश्वसनीयता बढाएको देखिन्छ ।
सम्बन्ध बलियोः
कहिलेकाहीँ राजनीतिक तनावका बाबजुद पनि भारतसँग नेपालको सम्बन्ध सामान्यतया स्थिर रहेको सर्वेक्षणले देखाएको छ । भारत-नेपाल सम्बन्ध बलियो मानिन्छ । खुला नाका र आवातजावत खुला हुँदा दुई देशबीचको भाइचारा प्रगाढ बनेको मात्रै छैन, व्यापारमा पनि सहजता भएको छ । नाका क्षेत्रमा दुवै क्षेत्रको पैसा सहज रुपमा सटही र कारोबार हुन्छ । तर, चीनसँगको असहजता र नेपाली पैसा नचल्ने हुँदा व्यापारमा पनि कठिनाई भोग्नु परेको व्यापारीहरु बताउँछन् ।
अर्थ र निष्कर्षः
सर्वेक्षणका निष्कर्षहरूले सार्वजनिक धारणाहरूमा सांस्कृतिक जडान र आर्थिक अवसरहरूको प्रभावलाई हाइलाइट गर्दछ । नेपालको आर्थिक विकास र कूटनीतिक सम्बन्धका लागि भारतसँग संलग्न हुने सन्तुलित दृष्टिकोण नै उत्तम रणनीति भएको देखिन्छ । संक्षेपमा, सर्वेक्षणले भारतप्रति नेपालको धारणामा बहुमूल्य अन्तरदृष्टि प्रदान गर्दछ, जसले कूटनीतिक रणनीतिहरूको लागि मार्गदर्शन प्रदान गर्दछ ।
