झट्ट टाढाबाट हेर्दा कपाल राम्रो छ । तर नजिकबाट हेर्दा सेताम्मै चाया देखिन्छ । चायाले टाउको पनि अत्याधिक चिलाउने समस्याले पनि सताउँछ ।
यिनै समस्याले गर्दा अरूको छेउमा पर्न पनि हिच्किचाहट हुनसक्छ । र, घरबाट बाहिर निस्कन संकोच लाग्छ । यसले मानसिक रूपमा लज्जाबोध त गराउँछ नै, शारीरिक रूपमा पनि असर गर्छ । तर यो समस्या हुँदैमा आत्तिनु पर्दैन । समयमा उपचार गरे यसलाई व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ ।
चाया पर्ने समस्यालाई कसरी बुझ्ने ?
यो एक किसिमको फंगल इन्फेक्सनबाट लाग्ने समस्या हो । सरल भाषामा भन्दा यो एकप्रकारको ढुसी हो, जुन म्यालसेसिया फरफर नामक जीवाणुको कारण लाग्छ ।
हाम्रो टाउकोमा छाला क्षति हुने र नयाँ पैदा हुने क्रम निरन्तर चलिरहन्छ । यसरी टाउकोमा छाला मर्ने र नयाँ पैदा हुने क्रम चलिरहँदा टाउकोमा सेता, मसिना, फुस्रा दाग र धुलो देखिन थाल्छन् । जसलाई चाया भनिन्छ ।
कस्तो अवस्थामा पर्छ चाया ?
सामान्यतया चाया जुनसुकै उमेरमा देखिन सक्छ । बच्चाहरूमा आमामा हुने हर्मोनल गडबडीका कारण नौ महिनाभित्र देखा पर्छ । जुन बच्चाको टाउकोको अघिल्लो भागमा पाप्राको रूपमा रहेर बसेको हुन्छ ।
युवावस्थामा भने यो विभिन्न स्वास्थ्य समस्याका कारण देखा पर्न सक्छ ।
कारण
चाया पर्नुमा हार्मोनल परिवर्तन, सरसफाइको कमी, कपालमा बढी चिल्लोपन आउनु वा अत्याधिक सुक्खा हुनु जस्ता कारण जिम्मेवार हुन्छन् । यसैगरी टाउको अत्याधिक पसिनाले भिज्दा, नुहाउने बित्तिकै धेरै समय कपाल रुमालमा गुटमुटाएर राख्ने वा धेरै हेलमेटभित्र गुम्सिने गरेमा, बढी धुलोधुवाँमा र फोहोरमा बस्नु, पाकिन्सन्स रोग, एक्जिमा जस्ता स्वास्थ्य समस्याका कारण चाया पर्छ ।
चायाको समस्याबाट छुट्कारा कसरी पाउने ?
हाम्रो शरीर र कपालमा एउटै फङ्गसका कारण चाया पर्ने हुँदा कतिपय अवस्थामा यो अत्याधिक मात्रामा बढी भई शरीरभरि नै फैलिन सक्छ ।
यस्तो अवस्थामा चायाले कतिको भाग ओगटेको छ । र, यसले कतिको असर पारेको छ भन्ने कुरा ध्यानमा राखेर औषधि उपचार गर्नुपर्छ ।
त्यसका लागि सबैभन्दा पहिला चिल्लोपना बढी भएको ठाउँमा फस्टाउने हुँदा बढी चिल्लो आउने कपालमा तेल हाल्न कम गर्नुपर्छ । र, कपालको सरसफाइमा ध्यान दिनुपर्छ ।
चाया प्रतिरोधात्मक शक्ति भएका किटोपनाजोल र किम्बाजोल जस्ता स्याम्पु तथा औषधिहरू पनि प्रभावकारी हुनसक्छन्, जुन चिकित्सकको सल्लाहमा मात्र लिनुपर्छ ।
यी स्याम्पुमा जिङ्क पैरिथियोन, केटाकोनाजोल नामक फङ्गस नाशक औषधि, पाप्रा बन्न नदिने कोल टार, सेलिसैलिक एसिडजस्ता औषधि राखिएको हुन्छ । जुन चिकित्सकको सल्लाहमा लगाउन सकिन्छ । यी उत्पादन कति पटक प्रयोग गर्ने भन्ने कुरा चाया कति मात्रामा पर्छ भन्ने कुरामा पनि भर पर्छ ।
हप्तामा दुई पटक एन्टिड्यान्ड्रफ स्याम्पुको प्रयोग गर्दा पनि चाया गइरहेको छैन भने अझ सक्रिय स्याम्पुको प्रयोग गर्न चिकित्सकहरू सुझाव दिन्छन् । यी स्याम्पु प्रयोग गर्दा तालुमा लगाएर एकछिन मसाज गरेर मात्र पखाल्नुपर्छ ।
तर यस्ता औषधिले पनि ठीक भएन, चायाले सतायो वा चायाका कारण चिलाएको ठाउँ रातो देखिन गई त्यहाँको छाला जान थालेको अवस्थामा तुरुन्त अस्पताल गई सम्बन्धित चिकित्सकसँग सम्पर्क गरी परीक्षण र थप उपचार आवश्यक हुनसक्छ ।
चायाबाट बच्न अत्याधिक धुलोधुवाँ भएको वातावरणबाट जोगिनुपर्छ । यदि त्यस्तो वातावरणमा हिंड्नैपर्ने भए टाउको तथा शरीर पूरा ढाकिने कपडा लगाउनुपर्छ । साथै, पर्याप्त पौष्टिक तथा भिटामिनयुक्त खानेकुरा खानुपर्छ ।
